سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی؛ تفاوت، کاربرد و نکات نصب
سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی؛ تفاوت، کاربرد و نکات نصب
مقدمه‌ای بر نقش سرعتگیر در کنترل ترافیک
اگر تا‌به‌حال در خیابان یا پارکینگ روی برآمدگی‌هایی عبور کرده‌اید که باعث کاهش سرعت خودرو می‌شود، در واقع با چیزی به نام سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی روبه‌رو بوده‌اید. این تجهیزات کوچک ولی حیاتی، یکی از مؤثرترین ابزارها برای کنترل سرعت خودروها و افزایش ایمنی عابران و رانندگان هستند.
سرعت‌گیرها معمولاً در نقاطی نصب می‌شوند که خطر تصادف یا نیاز به کنترل سرعت زیاد است؛ مثل نزدیکی مدارس، بیمارستان‌ها، مجتمع‌های مسکونی، یا پارکینگ‌ها. اما آیا می‌دانستید که نوع جنس سرعتگیر در عملکرد آن تأثیر مستقیمی دارد؟
در سال‌های اخیر، دو نوع متداول‌تر یعنی سرعت‌گیرهای لاستیکی و پلاستیکی بیش از بقیه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. تفاوت این دو نه‌تنها در ظاهر، بلکه در دوام، هزینه و نحوه عملکرد نیز مشهود است. در ادامه با جزئیات این تفاوت‌ها آشنا می‌شویم.
ضرورت استفاده از سرعتگیر
تاریخچه و ضرورت استفاده از سرعتگیر در معابر شهری
اولین سرعتگیر در سال ۱۹۰۶ در آمریکا ساخته شد. هدف از این کار کاهش تصادفات و نظم‌دهی به رانندگی در مناطق شلوغ بود. با گذشت زمان، این مفهوم به سراسر دنیا گسترش یافت.
در ایران نیز از دهه ۱۳۷۰ به بعد، استفاده از سرعت‌گیرها در معابر شهری، مجتمع‌های تجاری و حتی پارکینگ‌های شخصی به‌شدت رایج شد.
دلایل اصلی استفاده از سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی عبارت‌اند از:
-
کاهش سرعت وسایل نقلیه در مناطق پررفت‌و‌آمد
-
جلوگیری از تصادف‌های شهری
-
افزایش ایمنی عابرین پیاده
-
نظم‌دهی به عبور و مرور در پارکینگ‌ها و مسیرهای داخلی سازمان‌ها
به زبان ساده، سرعت‌گیرها همان “نگهبانان خاموش جاده‌ها” هستند.
تعریف سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی و تفاوت در ساختار آن‌ها
سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی در ظاهر عملکردی مشابه دارند، اما تفاوت در جنس و نوع مواد اولیه، کاربرد و مقاومت آن‌ها را متمایز می‌کند.
-
سرعتگیر لاستیکی:
از لاستیک طبیعی یا بازیافتی ساخته می‌شود. انعطاف‌پذیری بالایی دارد و در برابر تغییرات دما و وزن خودروها مقاوم است. -
سرعتگیر پلاستیکی:
از پلی‌اتیلن یا پلی‌پروپیلن تولید می‌شود. سبک‌تر از نوع لاستیکی است و نصب آسان‌تری دارد.
تفاوت در ترکیب مواد باعث تفاوت در دوام، رنگ‌پذیری و حتی صدای ایجادشده هنگام عبور خودرو می‌شود.
مزایای استفاده از سرعتگیر لاستیکی
سرعت‌گیرهای لاستیکی بیشتر در محیط‌هایی با ترافیک بالا یا وزن زیاد خودروها کاربرد دارند. برخی مزایای مهم آن‌ها:
-
دوام بالا در برابر فشار: به دلیل انعطاف لاستیک، فشار حاصل از عبور خودرو به‌خوبی جذب می‌شود.
-
مقاومت در برابر تغییرات آب‌و‌هوایی: برخلاف سرعت‌گیرهای فلزی یا بتنی، در گرما یا سرما ترک نمی‌خورند.
-
نصب آسان و قابل جابه‌جایی: قطعات ماژولار آن‌ها به‌راحتی باز و بسته می‌شوند.
-
ایمنی بالاتر: به دلیل رنگ مشکی و نوار زرد بازتابنده، دید مناسبی در شب ایجاد می‌کنند.
در پارکینگ‌های عمومی و مسیرهای پرتردد، نوع لاستیکی انتخاب محبوب‌تری است زیرا عمر طولانی‌تر و هزینه نگهداری کمتری دارد.
مزایای استفاده از سرعتگیر پلاستیکی
سرعتگیر پلاستیکی هم مزایای خاص خود را دارد، به‌ویژه در فضاهایی با ترافیک سبک‌تر یا نیاز به نصب موقت.
-
وزن سبک: نصب و حمل آن آسان است.
-
قیمت اقتصادی‌تر: نسبت به لاستیکی هزینه اولیه پایین‌تری دارد.
-
تنوع رنگی: رنگ‌های زرد، نارنجی یا مشکی به‌راحتی روی پلاستیک اجرا می‌شود.
-
مناسب برای فضاهای کوچک: در پارکینگ مجتمع‌ها یا ادارات کوچک استفاده می‌شود.
اگرچه دوام آن از نوع لاستیکی کمتر است، اما برای کاربردهای سبک و کم‌تردد کاملاً مناسب است.
مقایسه سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی از نظر دوام و عملکرد
برای انتخاب درست، مقایسه‌ی دقیق بین این دو نوع بسیار مهم است.
| ویژگی‌ها | سرعتگیر لاستیکی | سرعتگیر پلاستیکی |
|---|---|---|
| دوام | بسیار بالا | متوسط |
| قیمت | نسبتاً گران‌تر | اقتصادی‌تر |
| وزن | سنگین‌تر | سبک‌تر |
| مقاومت در برابر آفتاب | بالا | متوسط |
| مناسب برای | مسیرهای پرتردد | مسیرهای کم‌تردد |
نتیجه اینکه اگر هدف استفاده در جاده‌ها یا مکان‌های عمومی پررفت‌و‌آمد است، نوع لاستیکی انتخاب بهتری خواهد بود.
نحوه نصب صحیح سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی
نصب درست سرعتگیر، تضمین‌کننده‌ی ایمنی و دوام آن است.
مراحل نصب:
-
انتخاب محل مناسب با توجه به استانداردهای شهری (حداقل ۱۵ متر از تقاطع‌ها فاصله داشته باشد).
-
تمیز کردن سطح جاده از گرد و خاک.
-
علامت‌گذاری محل نصب با رنگ یا گچ.
-
استفاده از پیچ و رول‌بولت برای تثبیت هر قطعه.
-
نصب نوار بازتابی جهت دید در شب.
نکته مهم: نصب نادرست می‌تواند باعث شکستن قطعات یا ایجاد سر‌و‌صدای زیاد هنگام عبور خودرو شود.
نکات نگهداری و افزایش عمر سرعت‌گیرها
برای افزایش عمر مفید سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی بهتر است نکات زیر رعایت شود:
-
تمیز کردن دوره‌ای سطح از روغن و گرد و خاک.
-
بررسی و تعویض پیچ‌های لق‌شده.
-
جلوگیری از عبور ماشین‌آلات سنگین بر روی سرعت‌گیرهای پلاستیکی.
-
رنگ‌آمیزی مجدد نوارهای زرد هر شش ماه یک‌بار.
با اجرای این نکات، می‌توان عمر مفید سرعتگیر را تا دو برابر افزایش داد.
نکات ایمنی هنگام نصب و استفاده
ایمنی در نصب و استفاده از سرعتگیر از خود سرعتگیر مهم‌تر است.
-
قبل از نصب، حتماً مجوز شهرداری یا سازمان مربوطه گرفته شود.
-
در مسیر نصب، تابلوهای هشداردهنده “کاهش سرعت” نصب گردد.
-
از نصب در شیب‌های تند خودداری شود.
-
بررسی کنید که سطح جاده خشک و بدون ترک باشد.
سرعتگیر استاندارد چه ویژگی‌هایی دارد؟
یک سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی استاندارد باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
-
ارتفاع ۵ تا ۷ سانتی‌متر
-
عرض حدود ۳۵ سانتی‌متر
-
مقاومت فشاری حداقل ۲۰ تن
-
رنگ زرد و مشکی متناوب برای دید بهتر
-
نوار بازتابی شب‌تاب با چسب مقاوم
استاندارد بودن سرعت‌گیرها، امنیت عبور و مرور را تضمین می‌کند و باعث کاهش تصادفات می‌شود.
بررسی هزینه‌ها و صرفه اقتصادی
هزینه نصب و خرید سرعتگیر بستگی به جنس، اندازه و محل نصب دارد.
-
سرعتگیر پلاستیکی: از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر است، اما عمر کوتاه‌تری دارد.
-
سرعتگیر لاستیکی: اگرچه گران‌تر است، ولی در بلندمدت هزینه نگهداری کمتری دارد.
در پروژه‌های بلندمدت، نوع لاستیکی از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر است.
کاربرد سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی در مکان‌های مختلف
کاربردهای این دو نوع سرعتگیر بسیار متنوع است:
-
پارکینگ‌ها: نوع پلاستیکی برای سرعت پایین مناسب است.
-
جاده‌ها و مسیرهای عمومی: نوع لاستیکی بهترین گزینه است.
-
مناطق مسکونی: هر دو نوع بسته به تردد قابل استفاده‌اند.
-
مجتمع‌های تجاری: معمولاً ترکیبی از هر دو نوع برای زیبایی و دوام به کار می‌رود.
اشتباهات رایج در انتخاب و نصب سرعتگیر
۱. انتخاب نوع نامناسب برای شرایط ترافیکی
۲. نصب در محل اشتباه (مثلاً نزدیک پیچ‌ها)
۳. استفاده از پیچ‌های کوتاه یا نامناسب
۴. عدم استفاده از نوار بازتابی
۵. بی‌توجهی به شیب و سطح جاده
این اشتباهات باعث کاهش عمر مفید و حتی بروز تصادف می‌شوند.
آینده طراحی سرعت‌گیرها با فناوری نوین
در آینده نزدیک، سرعت‌گیرها فقط محدود به لاستیک و پلاستیک نخواهند بود. طرح‌هایی از سرعت‌گیرهای هوشمند در حال توسعه‌اند که فقط هنگام سرعت غیرمجاز فعال می‌شوند. برخی از آن‌ها انرژی حاصل از عبور خودرو را ذخیره و به برق تبدیل می‌کنند.
این نوآوری‌ها می‌توانند مفهوم سرعتگیر را از یک ابزار مکانیکی به یک فناوری هوشمند تغییر دهند.
آینده طراحی سرعت‌گیرها با فناوری نوین
جمع‌بندی و توصیه نهایی
در نهایت، انتخاب بین سرعتگیر لاستیکی و پلاستیکی بستگی به نوع کاربرد، میزان تردد و بودجه شما دارد.
اگر به دنبال دوام، مقاومت و عمر طولانی هستید، نوع لاستیکی گزینه‌ای ایده‌آل است.
اما اگر پروژه شما کوتاه‌مدت یا برای فضاهای سبک‌تر است، سرعتگیر پلاستیکی انتخاب مقرون‌به‌صرفه‌تری خواهد بود.
نصب اصولی، نگهداری منظم و انتخاب محصول استاندارد، سه عامل کلیدی در تضمین ایمنی و عملکرد درست سرعت‌گیرها هستند.
سؤالات متداول
۱. عمر مفید سرعتگیر لاستیکی چقدر است؟
بین ۵ تا ۸ سال بسته به شرایط آب‌و‌هوایی و میزان تردد.
۲. آیا سرعتگیر پلاستیکی در سرما ترک می‌خورد؟
در دماهای زیر صفر ممکن است شکننده شود، بنابراین برای مناطق سرد پیشنهاد نمی‌شود.
۳. آیا امکان جابه‌جایی سرعتگیر وجود دارد؟
بله، هر دو نوع قابل جابه‌جایی هستند اما نوع لاستیکی سنگین‌تر است.
۴. بهترین محل نصب سرعتگیر کجاست؟
در فاصله ۱۵ تا ۳۰ متری از ورودی‌ها و نزدیک مناطق پرخطر.
۵. آیا سرعت‌گیرها روی ترمز خودرو تأثیر دارند؟
در صورت نصب استاندارد خیر، اما نوع غیراستاندارد می‌تواند به سیستم تعلیق آسیب برساند.
